وب ۳ چیست : نگاهی جامع به نسل بعدی اینترنت (نسل سوم)

وب ۳.۰ نسخه احتمالی آینده اینترنت مبتنی بر بلاکچین های عمومی است. بلاکچین (Blockchain) یک سیستم ثبت داده ها است که بیشتر به منظور انجام تراکنش های ارز دیجیتال معروف شده است. جذابیت وب ۳.۰ در این است که غیر متمرکز است. به این معنی که به جای دسترسی مصرف کنندگان محتوا به اینترنت از طریق سرویس هایی مانند گوگل، اپل یا فیس بوک، افراد خودشان مالک و اداره کننده بخش هایی از اینترنت هستند.

فعالیت در فضای وب ۳.۰ به «مجوز» نیاز ندارد، به این معنی که مقامات مرکزی و دولت ها نمی توانند تصمیم بگیرند که چه کسی به چه خدماتی دسترسی داشته باشد. همچنین به «اعتماد» نیاز ندارد، به این معنی که برای انجام تراکنش ها و تبادلات مجازی بین دو کاربر نیازی به یک شرکت واسطه نیست. از آنجایی که اکثر شرکت های متمرکز در وب ۲.۰، داده های کاربران را جمع آوری می کنند، وب ۳.۰ از حریم خصوصی کاربران بهتر محافظت می کند.

امور مالی غیرمتمرکز، که اغلب به عنوان DeFi شناخته می شود، جزء Web 3.0 است که به سرعت در حال رشد است. این امر مستلزم انجام تراکنش های مالی بر روی بلاکچین بدون کمک بانک ها یا دولت است. در همین حال، بسیاری از شرکت های قدرتمند و سرمایه گذارهای خطرپذیر (Venture Capital) در حال سرمایه گذاری پول های خود در وب ۳.۰ هستند. ممکن است این سرمایه گذاری ها منجر به نوعی قدرت متمرکز بشود.

در این پست از کریپتوباز، نحوه تکامل وب ۳.۰، کاربردهای آن و مفهوم آن در ارز دیجیتال را توضیح می دهیم. سپس بررسی خواهیم کرد اینکه چرا وب ۳.۰ اینقدر مهم است و همه در مورد آن صحبت می کنند.

 

تکامل وب

شبکه جهانی وب ابزار اصلی میلیاردها نفر برای تبادل، خواندن و نوشتن اطلاعات و برقراری ارتباط با دیگران از طریق اینترنت است. وب در طول سال ها به طرز چشمگیری تغییر کرده است و کاربردهای فعلی آن از روزهای اولیه بسیار فاصله دارد. تکامل وب اغلب به سه مرحله تقسیم می شود: وب ۱.۰، وب ۲.۰ و وب ۳.۰.

بیشتر بدانید:
بازی سندباکس: راهنمایی برای زندگی در متاورس با ارز دیجیتال سندباکس (SAND)
ساخت NFT : چگونه هنر دیجیتال خود را به NFT تبدیل کنم و آن را بفروشم

 

وب ۱.۰ چیست؟

اولین نسخه اینترنت با نام وب ۱.۰ شناخته می شد. وب ۱.۰ را به عنوان وب فقط خواندنی یا نوشتاری در نظر بگیرید. اکثر کاربران مصرف کنندگان محتوا بودند، در حالی که سازندگان عمدتاً توسعه دهندگان وب بودند که سایت هایی را با مطالبی که عمدتاً در قالب متن یا گرافیک ارائه می‌شد، می ساختند. وب ۱.۰ تقریباً از سال ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۴ وجود داشت.

سایت ها به کمک زبان نشانه گذاری فرامتن پویا (HTML) در وب ۱.۰ مطالب ایستا را ارائه کردند. داده ها و محتوا از یک پایگاه داده تهیه می شد و به دست کاربر می رسید. در این حالت تعامل کمی بین تولیدکنندگان محتوا و کاربران وجود داشت.

 

وب ۲.۰ چیست؟

بسیاری از ما فقط وب را در نسخه فعلی خود دیده‌ایم که اغلب با نام Web 2.0 شناخته می شود، که به عنوان وب خواندن/نوشتن تعاملی و اجتماعی نیز شناخته می‌شود. برای شرکت در فرآیند ایجاد در دنیای وب ۲.۰ لازم نیست توسعه دهنده باشید. تعداد زیادی از برنامه ها به گونه ای طراحی شده اند که هر کسی که بخواهد می تواند تولیدکننده محتوا باشد.

شما می توانید افکار خود را با بقیه جهان به اشتراک بگذارید. همچنین می توانید یک ویدیو پست کنید و آن را در دسترس میلیون ها نفر دیگر قرار دهید تا در Web 2.0 تماشا کنند، با آن تعامل داشته باشند و درباره آن نظر دهند. یوتیوب، فیس بوک، فلیکر، اینستاگرام، توییتر و سایر رسانه های اجتماعی تنها چند نمونه از برنامه های Web 2.0 هستند.

تکنولوژی های وب ۲.۰، مانند HTML5 ،CSS3، و قالب های جاوا اسکریپت، مانند ReactJs، AngularJs، VueJs، و غیره، شرکت‌ها را قادر می سازد تا ایده هایی را توسعه دهند که به کاربران اجازه می‌دهد بیشتر در وب اجتماعی مشارکت کنند. در نتیجه، توسعه دهندگان تنها نیاز به طراحی مکانیزمی برای فعال کردن و درگیر کردن کاربران دارند، زیرا وب ۲.۰ حول محتوای کاربران ساخته شده است.

در نظر بگیرید که اپلیکیشن‌های برجسته‌ای مانند اینستاگرام، توییتر، لینکدین و یوتیوب در روزهای ابتدایی خود در مقایسه با وضعیت فعلی به چه اندازه ای بودند. همه این شرکت ها معمولاً مراحل زیر را طی می‌کنند:

• شرکت یک اپلیکیشن راه اندازی می کند.

• تا حد امکان کاربران مختلف را ثبت نام می کند.

• سپس از پایگاه کاربران خود درآمد کسب می کند.

وقتی یک توسعه دهنده یا شرکت یک برنامه محبوب را منتشر می کند، تجربه کاربر اغلب به‌طور باورنکردنی عالی است، به ویژه زمانی که محبوبیت برنامه افزایش می یابد. به همین دلیل است که آنها توانستند در شروع کار، خیلی سریع به جذب کاربر دست یابند. بسیاری از کسب و کارهای نرم افزاری در ابتدا نگران راه های کسب درآمد نیستند. در عوض، آنها صرفاً بر گسترش و حفظ کاربران جدید متمرکز هستند، اما در نهایت هر کسب و کاری نیاز دارد که سود کسب کند.

حریم خصوصی در وب ۲.۰

با این حال، محدودیت های دریافت سرمایه‌ی مخاطره‌آمیز (venture capital) اغلب به چرخه عمر و تجربه کاربری بسیاری از برنامه ها آسیب می زند. به عنوان مثال، زمانی که یک شرکت، سرمایه گذاری خطرپذیر را برای توسعه یک برنامه کاربردی افزایش می دهد، سرمایه گذاران آن معمولاً انتظار بازگشت سرمایه ده یا صد برابری را دارند که این سرمایه گذاری را انجام می دهند. این بدان معنی است که به جای دنبال کردن یک استراتژی رشد بلندمدت (که می تواند به طور طبیعی زنده بماند)، شرکت اغلب به یکی از دو مسیر زیر کشیده می شود: بازاریابی یا فروش داده.

داده های بیشتر به معنای تبلیغات هدفمندتر برای شرکت‌های متعدد وب ۲.۰ همچون گوگل، فیس‌بوک، توییتر و غیره است. این موضوع باعث کلیک بیشتر و در نتیجه پول تبلیغات بیشتر می شود. بهره برداری و متمرکز سازی داده های کاربر برای عملکرد وب ۲.۰ که ما اکنون می شناسیم و از آن استفاده می کنیم، اساسی است. در نتیجه، نقض کاربران یک اتفاق رایج در برنامه های وب ۲.۰ است. حتی سایت هایی وجود دارند که به ردیابی حریم خصوصی اختصاص داده شده اند و زمانی که اطلاعات شخصی شما بدون اجازه استفاده می شود، به شما اطلاع می دهند.

کنترل داده ها در وب ۲.۰

شما هیچ کنترلی روی داده های خود یا نحوه ذخیره آنها در وب ۲.۰ ندارید. در حقیقت، کسب و کارها اغلب داده های کاربر را بدون اجازه آنها ردیابی و ذخیره می کنند. سپس شرکت های مسئول این پلتفرم ها، مالک و مدیر همه این داده ها هستند. علاوه بر این، زمانی که دولت ها شخصی را در حال ابراز عقاید مخالف می یابند، سرورها را می بندند یا حساب‌های بانکی شخص را توقیف می کنند. دولت ها می توانند به راحتی با استفاده از سرورهای متمرکز در برنامه ها مداخله، آن ها را کنترل یا خاموش کنند.

دولت ها اغلب در بانک ها مداخله می کنند، زیرا آنها نیز دیجیتال و تحت کنترل متمرکز هستند. در این صورت، در دوره هایی که تنش ها بالا می گیرد مثل تورم بیش از حد یا سایر بی ثباتی های سیاسی، آنها می‌توانند حساب‌های بانکی را ببندند یا دسترسی افراد به وجوه خودشان را محدود کنند. بسیاری از این ایرادات توسط Web 3.0 برطرف خواهد شد. وب ۳.۰ تلاش می کند به طور اساسی در نحوه ساخت محتوا و تعامل ما با برنامه ها تجدید نظر کند.

 

وب ۳.۰ چیست؟

وب ۳.۰ که به عنوان وب معناگرا یا خواندن/نوشتن/اجرا نیز شناخته می شود، عصری است که به آینده وب اشاره دارد (از سال ۲۰۱۰ به بعد). هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشین (ML) رایانه ها را قادر می سازد تا داده ها را به همان روشی که انسان ها تحلیل می کنند، تجزیه و تحلیل کنند. این کار به تولید و توزیع محتوای ارزشمند با توجه به نیازهای خاص کاربر کمک می کند.

چند تفاوت کلیدی بین Web 2.0 و Web 3.0 وجود دارد، اما تمرکززدایی در قلب هر دو تفاوت است. توسعه دهندگان وب ۳.۰ برنامه هایی را ایجاد و مستقر می کنند که روی چندین سرور اجرا شود یا داده ها را در پایگاه داده های بسیار زیادی ذخیره می کند (معمولاً روی یک ذخیره کننده ابری، میزبانی و مدیریت می شوند).

در عوض، برنامه های وب ۳.۰ بر روی بلاکچین (Blockchain)، یا بر روی شبکه ای غیرمتمرکز از چندین سرور همتا به همتا (P2P)، یا ترکیبی از این دو ساخته می شوند. این برنامه ها به عنوان برنامه های غیرمتمرکز (DApps) شناخته می شوند. این اصطلاح را در جامعه وب ۳.۰ زیاد خواهید شنید. شرکت کنندگان شبکه (توسعه دهندگان) برای ارائه خدمات باکیفیت و ایجاد یک شبکه غیر متمرکز پایدار و ایمن، پاداش (معمولا به صورت ارز دیجیتال) دریافت می کنند.

 

وب ۳.۰ در ارز دیجیتال چیست؟

وقتی صحبت از وب ۳.۰ به میان می آید، متوجه خواهید شد که غالبا به ارز دیجیتال نیز اشاره می شود. این موضوع به این دلیل است که بسیاری از پروتکل های آن به شدت به ارزهای دیجیتال متکی هستند. زیرا برای هر کسی که به ایجاد، اداره، مشارکت یا بهبود یکی از پروژه های وب ۳.۰ کمک کند، یک انگیزه مالی (توکن) در نظر گرفته شده است. ارزهای دیجیتال وب ۳.۰، دارایی های دیجیتالی هستند که چشم انداز آنها ایجاد یک اینترنت کاملا غیر متمرکز است. این پروتکل ها می توانند خدمات مختلفی مانند محاسبات کامپیوتری، پهنای باند، ذخیره سازی، خدمات شناسایی، میزبانی سرور و سایر خدمات آنلاین را که قبلاً توسط ارائه دهندگان ابری ارائه می‌شد، ارائه دهند.

به عنوان مثال، پروتکل Livepeer که مبتنی بر اتریوم (Ethereum) است، بازاری را برای ارائه دهندگان برنامه های ویدئویی و نرم افزارهای کاربردی استریم فراهم می کند. به طور مشابه، ارز دیجیتال هلیوم (Helium) مصرف کنندگان و کسب‌وکارهای کوچک را تشویق می کند تا پوشش وایرلس اطراف خود را تأمین کنند و داده ها را با استفاده از بلاکچین و توکن به شبکه ارسال کنند.

کاربران می توانند با مشارکت در پروتکل های مختلف زندگی خود را بچرخانند. مصرف کنندگان برای استفاده از این سرویس ها هزینه ای را می پردازند، دقیقاً مانند این است که به یک خدمات دهنده ابری مانند آمازون (Amazon) پول پرداخت می کنند. مانند بسیاری از شکل های تمرکززدایی، واسطه های بدون استفاده و بیهوده حذف می شوند.

نقش NFT ها

علاوه بر این، وب ۳.۰ به شدت به توکن های غیرقابل معاوضه (NFT)، ارزهای دیجیتال و دیگر موجودیت های بلاکچینی متکی است. برای مثال، سایت فروم رِدیت (Reddit) در تلاش است تا با ایجاد مکانیزمی برای به کارگیری توکن های ارز دیجیتال، به وب ۳.۰ نفوذ کند و به کاربران اجازه دهد تا فروم هایی را که در آن شرکت می کنند، کنترل کنند. یعنی کاربران از رای گیری پست های یک subreddit خاص در فروم استفاده می کنند تا امتیاز به دست آورند. سپس هر کاربر بر اساس تعداد کاربرانی که به یک پست رای مثبت یا منفی داده اند، امتیاز کسب می کند. نام این بلاکچین، Reddit Karma است.

امتیازات می تواند به عنوان سهام، در رای گیری های مهم تر استفاده شود و به کاربرانی که مشارکت قابل توجهی داشته اند، اجازه می دهد تا در  تصمیماتی که بر فروم تأثیر می گذارد، تعداد رای بیشتری داشته باشند. از آنجایی که این امتیازات در بلاکچین ذخیره می شوند، صاحبان آنها کنترل کامل روی امتیاز خود دارند. این امتیازات را نمی توان تغییر داد یا از بین برد. اگر بخواهیم منصف باشیم، این فقط یک مورد استفاده است، یک نسخه از ایده Web 3.0 به نام سازمان های مستقل غیر متمرکز (DAO) که از ارز دیجیتال برای توزیع یکنواخت مالکیت و اختیارات تصمیم‌گیری استفاده می کند.

بیشتر بدانید:
چگونه NFT بخریم (توکن غیرقابل معاوضه)
۳ ارز دیجیتال برتر که NFT و متاورس را با هم ادغام کردند – جهت سرمایه گذاری در ۱۴۰۱

 

مزایای وب ۳.۰ چیست؟

انتقال از وب ۲.۰ به وب ۳.۰ به کندی و بدون جلب توجه مردم عادی اتفاق می افتد. برای کاربران، برنامه های Web 3.0 ظاهری مشابه برنامه های وب ۲.۰ دارند، اما در پشت پرده اساساً متفاوت هستند.

آینده وب ۳.۰ به برنامه های کاربردی جهانی منتهی می شود که می توانند توسط طیف گسترده ای از دستگاه ها و انواع نرم افزارها مورد استفاده قرار بگیرند و فعالیت های تجاری و اوقات فراغت ما را تسهیل کند.

تمرکززدایی داده ها و ایجاد یک محیط شفاف و امن با ظهور فناوری هایی مانند دفتر کل توزیع شده (DLT) و ذخیره سازی بلاکچین امکان پذیر خواهد شد. وب ۳.۰، تمرکز، نظارت و تبلیغات استثمارگرانه شرکت های وب ۲.۰ را به چالش می کشد.

در یک وب غیر متمرکز، زمانی که زیرساخت های غیر متمرکز و پلتفرم های کاربردی جایگزین شرکت های فناوری متمرکز شوند، کاربران می‌توانند کنترل کامل داده های خود را به دست بگیرند.

ما در اینجا به چهار ویژگی مهم وب ۳.۰ نگاه می کنیم تا پیچیدگی ها و ظرافت های آن را بهتر درک کنیم.

۱. وب معنایی

“وب معنایی” جزء حیاتی وب ۳.۰ است. این عبارت توسط تیم برنرز-لی (Tim Berners-Lee) ابداع شد و به معنی شبکه ای از داده ها است که ماشین ها می توانند تجزیه و تحلیل کنند.

واژه “معنایی” دقیقاً به چه معناست؟ تفاوت بین دو جمله “من بیت کوین را دوست دارم” و “من ❤️ بیت کوین” چیست؟ اگرچه بیان این دو عبارت متفاوت است، اما معنای آن دو کاملا شبیه به هم است. واژه “معنایی”، به معنای بیان شده توسط چند چیز مربوط می شود که همگی نشان دهنده یک احساس هستند.

دو سنگ بنای اصلی وب ۳.۰، وب معنایی (Semantic Web) و هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) هستند. وب معنایی به کامپیوترها کمک می کند که معنای داده های موجود در وب را بفهمند. سپس به هوش مصنوعی اجازه می دهد استفاده از این معناها را در دنیای واقعی توسعه دهد. و از داده ها در زمینه تولید، به اشتراک گذاری و اتصال محتوا استفاده بهتری بکند.

۲. گرافیک سه بعدی (3D graphics)

وب ۳.۰ آینده اینترنت را از یک وب دو بعدی ساده به یک دنیای سه بعدی واقعی تبدیل خواهد کرد. وبسایت ها و خدمات آن مانند تجارت الکترونیک، بازی های آنلاین و بازار املاک و مستغلات از طراحی سه بعدی استفاده قابل توجهی می برند.

هر چقدر هم که این فکر عجیب به نظر برسد، همین الان هم هزاران نفر در سراسر جهان در این فضا در حال تعامل هستند. به عنوان مثال، بازی های آنلاین Second Life یا World of Warcraft را در نظر بگیرید. شرکت کنندگان در آن به طور قابل توجهی نگران وضعیت آواتارهای مجازی خود [در بازی] هستند.

۳. هوش مصنوعی (Artificial Intelligence)

وبسایت ها با کمک هوش مصنوعی قادرند داده ها را فیلتر کنند و بهترین نتایج را به کاربران ارائه دهند. در عصر کنونی وب ۲.۰، سازمان ها از بازخورد مشتریان برای درک بهتر کیفیت یک محصول استفاده می کنند. به عنوان مثال، سایتی مانند IMDB که مربوط به فیم می شود را در نظر بگیرید، جایی که کاربران می توانند فیلم ها را ارزیابی و بررسی کنند و به آنها رای بدهند. فیلم هایی که نمره بالاتری به دست می آورند، اغلب به عنوان «فیلم های خوب» در نظر گرفته می شوند. به شکل مشابه، هوش مصنوعی به ما امکان می دهد که از “داده های ضعیف” بگذریم و “داده های خوب” را پیدا کنیم.

همانطور که قبلاً نیز اشاره کردیم، یکی از مهم ترین ویژگی های وب ۲.۰، نظرات کاربران است. اما همانطور که همه ما می دانیم، توصیه های انسانی فسادناپذیر نیستند. ممکن است گروهی از کاربران جمع شوند تا به یک فیلم نظرات مثبتی بدهند تا امتیاز آن را بالا ببرند. هوش مصنوعی در وب ۳.۰ می تواند یاد بگیرد که داده های خوب و بد را تشخیص دهد و اطلاعات قابل اعتمادتری را در اختیار ما قرار دهد.

۴. موجود در همه جا (Ubiquitous)

موجود در همه جا، به مفهوم وجود یا حضور همزمان داده ها و کاربران در مکان های متعدد اشاره دارد. این ویژگی در حال حاضر در وب ۲.۰ نیز موجود است. به عنوان مثال، شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام را در نظر بگیرید. جایی که کاربران با گوشی های خود عکس می گیرند و سپس آن را به صورت آنلاین به همه نشان می دهند (استوری می کنند). آن عکس در پلتفرم به مالکیت معنوی آنها تبدیل می‌شود. پس از ارسال، آن تصویر در همه جا در دسترس خواهد بود.

با پیشرفت دستگاه های تلفن همراه و اتصال به اینترنت، تجربیات وب ۳.۰ در همه جا و در هر زمان قابل دسترس خواهد بود. اینترنت دیگر مانند وب ۱.۰ به رایانه رومیزی شما محدود نیست، یا مانند وب ۲.۰ به تلفن هوشمندتان. از آنجایی که بیشتر چیزهای اطراف شما به صورت آنلاین می توانند به اینترنت (اینترنت اشیا) متصل شوند، وب ۳.۰ ممکن است وب همه چیز و همه جا نامیده شود.

 

منبع