DAO که مخفف سازمان غیر متمرکز خودگردان است که اغلب به عنوان نسل بعدی ساختار سازمانی نامیده می شود. جایی که جامعه ای از افراد همفکر در جهت منافع مشترک با هم کار می کنند. بدون اینکه یک مقام مرکزی، رهبری شرکت را بر عهده بگیرد. DAO شکلی از سازمان های تجاری و اجتماعی در بخش بلاک چین (Blockchain) و ارز دیجیتال (Cryptocurrency) از زمان تأسیس بیت کوین (BTC) است.
DAO ها پس از اینکه گروهی به نام ConstitutionDAO به وجود آمد، به موضوعی برای گفتگوهای عمومی تبدیل شدند. این گروه متشکل از ۱۷,۴۳۷ نفر بود که توسط تبلیغات دهانی (وایرال) برای خرید نسخه کاغذی اصلی ۲۴۳ ساله قانون اساسی آمریکا با ۴۰ میلیون دلار گرد هم آمدند.
در حالی که ConstitutionDAO در نهایت در برابر پیشنهاد بالاتر در ماموریت خود شکست خورد، اما کار خود را انجام داد. در واقع به دنیا نشان داد که چگونه فناوری می تواند جایگزین سلسله مراتب رهبران، مدیران و کارکنانی شود که سازمان های سنتی را برای مدت طولانی مدیریت کرده اند.
DAO ها عمدتاً توسط کد کامپیوتری و مدیریت مبتنی بر بلاک چین اداره می شوند. برخلاف شرکت های سنتی که توسط هیئت مدیره کنترل می شوند، در DAO هر یک از اعضا (در نقش سهامداران)، حق اظهار نظر و رای دارند.
سازمان غیر متمرکز خودگردان، برای برقراری دموکراسی واقعی تلاش می کند و شفافیت کامل در تصمیم گیری ها را وعده می دهد. اما نقاط آسیب پذیر نیز دارد. برای درک ایده آل ها، اهداف و چالش های DAO، به توضیح موضوعات زیر در سایت ارز دیجیتال کریپتوباز می پردازیم:
- DAO چیست
- فواید DAO
- نمونه هایی از DAO
- آینده DAOها چگونه است
بیشتر بدانید:
صرافی غیر متمرکز (Decentralized Exchange) چیست و چگونه کار می کند؟
ETF بیت کوین چیست؟ خرید سهام صندوق قابل معامله، چه مزایایی دارد؟
۱. DAO چیست: سازمان غیر متمرکز خودگردان
اصطلاح DAO به سازمانی اشاره دارد که توسط کدهای قرارداد هوشمند (Smart Contract) اداره می شود، بدون نیاز به تصمیم گیرنده مرکزی و سلسله مراتب سنتی شرکت ها. شرکتی را بدون هیئت مدیره یا یک سازمان غیرانتفاعی را بدون مدیرعامل تصور کنید که نیازی نباشد به هیئت مدیره “انسانی” گزارش بدهد. DAO ها، سازمان هایی هستند که می توانند مستقل و بدون نیاز به هیئت مدیره عمل کنند.
پروتکل اجماع یک DAO بر اساس قراردادهای هوشمندی است که بر روی بلاک چین قرار دارند. قراردادهای هوشمند کدهای خود-اجرا و ضد دستکاری هستند. آنها به گونه‌ای برنامه ریزی شده اند که پس از برآورده شدن شروط از پیش تعیین‌شده، به‌طور خودکار اجرا شوند. این کدها می توانند مجموعه های پیچیده‌ای از اطلاعات داخلی و خارجی را ترکیب کنند و به دلیل تغییر ناپذیری ذاتی‌شان، نیاز به مداخله انسان را از بین می برند.
برنامه های غیرمتمرکز (dApps)
سازمان های DAO زیرمجموعۀ برنامه های غیرمتمرکز (dApps) هستند، زیرا هیچ نهاد واحدی صلاحیت اجرای قراردادهای از پیش تنظیم شده را ندارد. این سازمان ها توسط جامعه ای از ذینفعان (سهامداران) اداره می شوند. پروتکل های مدیریتی، برای پیشبرد شبکه به سمت یک انگیزه اقتصادی مشترک، از قبل تعیین شده اند.
یکی از مهم ترین ویژگی های DAO این است که اعتماد و شفافیت را برای سازمان ها و مؤسسات فراهم می‌کند تا در جهت یک انگیزه مشترک کار کنند، بدون اینکه مجبور باشند برای مدیریت مجموعه به یکدیگر اعتماد کنند. قوانین یک DAO همواره بر روی یک دفتر کل توزیع شده (DLT) شفاف، ایمن و منبع باز ثبت می شود. این کار کمک می کند مطمئن شوید که هیچ ذینفعی نمی تواند قوانین را در آینده نادیده بگیرد، بنابراین، سازمان فقط برای پیشبرد منافع مشترک کار می کند.
اما چگونه کد کامپیوتری می تواند تشخیص دهد که چه چیزی به نفع سازمان است؟ برای اینکه یک DAO متمرکز و جامعه‌گرا باشد، کد رایانه‌ای (همان قرارداد هوشمند) که یک DAO را اجرا می‌کند، مکانیسم های اقتصادی پیچیده ای مانند “نظریه بازی ها” را به کار می‌گیرد تا علایق و جهت گیری های آینده را با مأموریت خود هماهنگ کند. سهامداران DAO نیز با ارائه کردن پیشنهاد و رای گیری در مورد آن، در مورد کارهایی که باید انجام شود، تصمیم می گیرند. سهامداران دارای توکن های مدیریتی (توکن مدیریتی مانند سهام یک شرکت است) هستند که برای رای دادن استفاده می شود. هر چه یک سهام دار، توکن های بیشتری داشته باشد، تاثیر رای او بر سازمان بیشتر می شود. برای اجرای تصمیم ها، پیشنهادها باید توسط رای اکثریت تایید شوند و با قوانین اجماع در DAO مطابقت داشته باشند.
۲. فواید DAO
سازمان غیر متمرکز خودگردان برای حذف خطای انسانی و تصمیم گیری های نادرست مدیریتی در سازمان های امروزی ساخته شده است. DAOها همچنین برای سرمایه گذارانی که از شرکت های متمرکز که تصمیم گیرندگان مرکزی دارند، اجتناب می کنند، جذابیت دارند. زیرا هیئت مدیره شرکت های متمرکز امروزی، ممکن است منافع سهامداران را پایمال کنند و یا ممکن است تصمیمات تجاری آنها اشتباه باشد.
در علم اقتصاد، به این مسئله به عنوان عامل اصلی مشکل نگاه می شود. وضعیتی را در نظر بگیرید که در آن یک عامل – به عنوان مثال، یک مدیر سرمایه‌گذاری – می تواند تصمیمات مهمی را بدون دخالت سهامداران یا شرکا اتخاذ کند. به دلیل عدم شفافیت در سلسله مراتب قدیمی شرکتی، سهامداران یا سرمایه گذاران ممکن است هرگز متوجه یک مدیر عامل بی وجدان که در جهت منافع شخصی خود عمل می کند، نشوند.
هدف DAO ها این است که با ساختن سازمان خود، مستقیماً بر روی یک بلاک چین، کاملاً شفاف باشند. این موضوع اجازه می دهد تا جزئیات سازمان و تمام تصمیمات آن به طور کامل، برای همه طرف های درگیر قابل مشاهده باشد. تغییرناپذیری کدهای قرارداد هوشمند، منافع اقتصادی و سایر منافع سازمان را در یک دفتر کل غیرمتمرکز (DLT) بدون دستکاری افراد خارجی حفظ می کند. بلاکچین جایی است که همه اقدامات و تراکنش ها در آن ثبت می شوند تا همه بتوانند آنها را ببینند.
مزیت دیگر DAO ها، حداقل در تئوری، این است که هر ذینفعی می تواند با استفاده از توکن های مدیریتی (Governance Token) به صورت عادلانه پیشنهاد خود را مطرح کند. این پیشنهادات، تنها در صورت موافقت اکثریت دارندگان توکن اجرا می شود. هر یک از ذینفعان بدون توجه به موقعیتی که در سازمان دارد، می توانند رای خود را به صندوق بیندازند.
بیشتر بدانید:
وب ۳ چیست : نگاهی جامع به نسل بعدی اینترنت (نسل سوم)
سولانا (Solana) چیست؟ آیا این ارز دیجیتال می تواند جای اتریوم را بگیرد؟
۳. نمونه هایی از DAO
حقیقت این است که DAO ها، هنوز در مراحل ابتدایی خود هستند و توسعه دهندگان هنوز در حال ساخت و اصلاح زیرساخت های آن هستند. از این رو، سرمایه گذاران باید قبل از درگیر شدن و سرمایه گذاری های زیاد، ریسک خود را بسنجند.
برخی می گویند که بیت کوین اولین DAO است. بیت کوین با توجه به اینکه به طور مستقل عمل می کند، قوانین از پیش برنامه ریزی شده دارد و از طریق پروتکل اجماع اثبات کار (PoW) اداره می شود، به اصول سازمان های غیر متمرکز پایبند است. دارندگان توکن نیز تشویق می شوند تا به نفع شبکه عمل کنند، زیرا افزایش قیمت بیت کوین به نفع همه آنهاست.
یکی دیگر از نمونه های برجسته DAO، پلتفرم MakerDAO است. MakerDAO یک جامعه غیرمتمرکز است که صادرکننده استیبل کوین DAI است. MakerDao دارای یک ساختار مدیریتی غیر متمرکز است که در آن ذینفعان از توکن‌های MKR برای ارائه پیشنهادات و رای دادن در مورد تصمیمات پروتکل استفاده می کنند.
DAOstack
DAOstack، یک DAO دیگر است. یک پروژه منبع باز با هدف ایجاد چارچوب های مدیریتی غیرمتمرکز برای سایرین. پلتفرم DAOstack مدل های کسب و کار کاملاً غیر متمرکز و مستقلی را ارائه می‌کند که در آن هر عملکرد تجاری با قرارداد هوشمند جایگزین می شود. شما فکر کنید که DAOstack یک قالب از پیش ساخته شده برای راه اندازی سازمان های غیر متمرکز خودگردان است.
سازمان DASH که در پشت ارز دیجیتال DASH قرار دارد نیز یک نمونه محبوب است. DASH ارز دیجیتالی است که در حال حاضر بر اساس ارزش بازار، در رتبه ۷۹ قرار دارد. این رمزارز یک ساختار حکومتی کاملاً مستقل و غیر متمرکز دارد.
JennyDAO یک DAO در فضای توکن غیرقابل معاوضه (NFT) است. JennyDAO مالکیت اشتراکی NFTها را فراهم می کند. جایی که قراردادهای هوشمند، صندوق NFT سازمان را کنترل می کنند و سهامداران سازمان بر خریدهای آن نظارت می کنند.
اکوسیستم Jelurida مستقر در سوئیس یک شرکت نرم‌افزار بلاک چین است که در پیاده‌سازی بلاک چین عمومی، خصوصی و ترکیبی از آن دو، مهارت دارد. Jelurida با جدا کردن توکن‌های مدیریتی (مورد استفاده در سازمان) و ارز دیجیتال تراکنش (مورد استفاده در قرارداد هوشمند)، برای ایجاد مقیاس پذیری سازمانها تلاش می کند.
سازمان پشت ارز دیجیتال اتریوم (ETH) به نام the DAO، اولین DAO رسمی ساخته شده در جهان است.
۴. آینده سازمان غیر متمرکز خودگردان چگونه است
سازمان غیر متمرکز خودگردان، سهامداران را قادر می سازد تا در جهت یک هدف مشترک، بدون نیاز به یک مدیریت مرکزی، کار کند. علیرغم پتانسیل آنها به عنوان یک ساختار سازمانی جدید و انقلابی، DAOها هنوز با مسائل قانونی و امنیتی مواجه هستند. همچنین سرمایه‌گذاران جدیدی که به دنبال مشارکت در DAOها هستند، هنوز درک کافی از آنها ندارد.
حتی در دنیای ارزهای دیجیتال و امور مالی غیر متمرکز، DAO ها هنوز یک پدیده نو هستند. اما آنها به آرامی به عنوان یک ساختار سازمانی جدید در حال جایگزین شدن هستند. طبق گفته سایت های معتبر ارز دیجیتال، در حال حاضر ۱۸۱ سازمان غیر متمرکز خودگردان وجود دارد. کل دارایی های تحت مدیریت DAO (AUM) از ماه جولای ۲۰۲۱ تاکنون از ۷.۶ میلیارد دلار به ۱۳.۴ میلیارد دلار افزایش یافته است.
نیروی محرکه پشت این سازمان های خودگردان، موارد استفاده آنها در هوش مصنوعی (AI)، اتوماسیون، اینترنت اشیا (IoT) و فناوری بلاک چین است و به طور مداوم افزایش می یابد.
از آنجایی که اقتصادها به طور فزاینده به سمت غیرمتمرکز شدن پیش می روند، آیا در آینده، DAO ها می توانند جای دولت های امروزی را بگیرند؟ تصور دولت‌های غیر متمرکز خودگردان، که در آن هر شهروند دارنده توکن های حکومتی ملی باشد، دور از ذهن نیست.
بیشتر بدانید:
اثبات سهام (Proof of Stake) در ارز دیجیتال چیست؟
انواع ارز دیجیتال : دسته بندی های صنعت رمزنگاری که آینده ارزها را رقم می زند
۰ دیدگاه